Met een toename van 74.000 is het aantal werklozen nog nooit zo hard gestegen als in afgelopen juni, meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek.
Het totale werkloosheidspercentage steeg van 3,6 procent in mei naar 4,3 procent in juni. Dat maakt dat er op dit moment 404.000 mensen werkloos zijn. Dat is de snelste stijging die het CBS sinds 2003 – toen het begon deze cijfers maandelijks bij te houden – heeft gemeten. Bij de vorige crisis in 2008 duurde het zeven maanden voordat de werkloosheid zo sterk was opgelopen.
“Die snelle stijging van de werkloosheid is bijzonder”, zegt hoofdeconoom van het CBS, Peter Hein van Mulligen. “Dat heeft te maken met de aard van deze crisis. Door de lockdown gingen hele sectoren van de ene op de andere dag dicht. Met name mensen met een flexibel arbeidscontract, zoals uitzend- en oproepkrachten, stonden daardoor ineens op straat”, zegt hij. “Dat zie je nu terug in de werkloosheidcijfers.”
Grotere stijging bij jongeren
Onder jongeren tussen de 15 en 25 jaar is de werkloosheid tussen mei en juni hard gestegen naar 10,7 procent. Onder 25- tot 45-jarigen groeide de werkloosheid naar 3,7 procent en onder 45-plussers naar 2,6 procent. De verwachting is dat de werkloosheid de komende tijd zal blijven toenemen.
De stijging komt doordat meer mensen die al zonder werk zaten nu actief op zoek zijn naar werk. “Als je zonder werk zit, maar niet op zoek bent naar werk, tel je niet mee als iemand die werkloos is”, legt Van Mulligen uit. “We zagen in april al dat veel mensen hun baan kwijtraakten. Maar we zagen die mensen nog niet meteen terug in de werkloosheidscijfers. Nu de effecten van corona wat minder zijn, gaan mensen weer een baan zoeken. En die mensen worden nu dus wel meegeteld in de werkloosheidscijfers.”
De stijging kan ook te maken hebben met een toenemend aantal ontslagen, al heeft het CBS daar geen onderzoek naar gedaan. In juni liep de eerste steunregeling van de overheid af. Bedrijven die gebruik maken van de NOW-regeling, waarmee de overheid een deel van de loonkosten op zich neemt, kunnen sinds juni zonder boete personeel ontslaan. Volgens Van Mulligen is het nu nog te vroeg om de effecten daarvan terug te zien.
Geen toename WW-uitkeringen
Het is opmerkelijk dat het aantal mensen dat een WW-uitkering heeft aangevraagd bij het UWV niet is gestegen. Normaal lopen de WW-cijfers en de werkloosheidscijfers redelijk gelijk op. Maar in juni keerde UWV 300.600 WW-uitkeringen uit, vergelijkbaar met de maand mei, toen het aantal WW-uitkeringen op 301.100 uitkwam.
“Dat het aantal WW-uitkeringen niet verder toeneemt, komt doordat de instroom in de WW in juni vrijwel gelijk is aan de uitstroom”, verklaart Rob Witjes, hoofd arbeidsmarktinformatie bij het UWV. Volgens de uitkeringsdienst nam het aantal lopende WW-uitkeringen vooral in de landbouw en bouwsector af. Dit is deels te verklaren door het seizoenseffect: in de wintermaanden is er minder werk in deze sectoren, vanaf het voorjaar neemt de werkgelegenheid er weer toe.
Uit de CBS-cijfers blijkt ook dat – gelijktijdig met de stijging van de werkloosheid – het totale aantal werkenden juist met 45.000 toenam. Het gaat om mensen die eerder niet tot de beroepsbevolking werden gerekend, bijvoorbeeld omdat ze niet naar werk zochten, maar in juni wel de arbeidsmarkt betraden en een baan vonden.
Dat de werkloosheid groeit maar het aantal werkenden ook, komt door het dubbele gezicht van deze crisis. “In sommige sectoren vallen harde klappen, andere presteren nu juist extreem goed”, zegt Van Mulligen. “Bijvoorbeeld in de detailhandel, en dan met name bij webshops, zijn de arbeidskrachten niet aan te slepen.” Al met al laten de cijfers volgens de hoofdeconoom zien dat deze crisis de standaard economische patronen op z’n kop zet.
(bron: trouw.nl; Barbara Vollebregt)